Raymond Kevorkian’ın Der Zor, Soykırımın ikinci safhası[1], Ermeni Soykırımının bir belgeselidir. Kevorkian’ın uzun değerlendirmesi ile başlayan inceleme Aram Andonian’ın bizzat bir kurban olarak kendisinin tanıklıkları ve diğer kurbanlardan derlediği tanıklıkların, Suriye ve Mezopotamya’daki toplama kamplarında ve sevkiyatlar da bizzat görevli Osmanlı yetkilileri, tanık olan müttefik misyon görevlileri ile Vatikan görevlilerinin…
Kategori: Ermeni Soykırımı
Diyarbakır Vilayetinde 1915 Soykırımı
Kısaca yüz yıllardır süren Ermeni mallarına el koyma operasyonu başarı ile sonuçlanmıştır. Süreci sonlandıran 1915 Soykırımında Diyarbakır ve çevresinde ne olduğuna kısa bir göz atarsak. 1915 Soykırımında görev alanların bu talana nasıl katıldıkları ve nasıl nemalandıkları ortaya çıkar. Ayrıca eklerdeki biyografiler 1915 sürecinin Diyarbakır İttihad ve Terakki yöneticileri ve soykırım görevlileri…
Amasyanın Dikenleri/Ester Minareciyan’ın Dilinden Ermenilerin Ölüm Yolculuğu
Margaret Ajemian Ahnert’in Şimdi ben, annemi ve beni yazıyorum; öc almak için değil, tarihe not düşmek için diye ifade ettiği Amasyanın Dikenleri[1] çalışması, Ermeni soykırım sürecine anne kız diyalogları çerçevesinde bugün ve geçmişin iç içe olduğu bir bakışla okuyucuya sunar. Ester Minareciyan’ın anlatımları Soykırımı bizzat yaşayan, tesadüfen kurtulan birinin ilk…
Koçgiri’de Ermeni Kadın Olmak/ Çileli Ağavni’nin Hayat Hikayesinden bir kesit
Hraç Norşen’in babaannesi Ağavni’nin çileli yaşamını kendini güvende hissettiğ yabancı topraklarda kaleme aldığı, Çileli Ağavni[1] anlatısı, Soykırımdan kurtulan bir Ermeni kızının yaşamından hareketle Ermenilerin bu coğrafyadaki Ermeni Soykırımdan, soykırım sürecinin son noktası Varlık Vergisi’ne ve 6/7 Eylül 1955 İstanbulda devlet eliyle gerçekleştirilen Gayrimüslimlere yönelik olaylara kadarki dönem sürecinde Ermenilerin zor…
Menavorig’in son opereti: Sonsuz Yas
Sürekli Onu savunmasız bırakan koşullarla karşı karşıya kaldığı, elim olayların arka arkaya gelip kenetlenmiş sıkı bir zincir şeklinde oluşan bir yaşam sürecinde, Sürekli Menavorig/kimsesiz Gomidas Vartabed’in ızdırap eşliğindeki yaşamını[1] üç yetimlik dönemine ayırabiliriz: Biyolojik Yetimlik; annesini ve babasını kaybettiği dönem. Ruhani yetimlik Gatoğigos IV. Kevork ve Ermeni Ulusunun babası Gatoğigos…
1915 Soykırımı Bağlamında Kürt-Ermeni Tarih Muhasebesi
Dostum Hovsep Hayreni’nin çalışmalarını değerlendiren bir sunuş yazmak son derece zordur. Zira O kılı kırk yaran titiz bir araştırmacıdır. Bu bakımdan yazıları üzerinde konuşurken ve yazarken de onun gibi titiz ve özenli olmak gerekir. Tarihi Ermenistan’da, Ermeni-Kürt-Kızılbaş başta olmak üzere halkların birbirleriyle olan ilişkileri konusunda bir elin parmaklarını geçmeyen araştırmaların…
1915 Sürecinde Pontos’ta Ermeni Kadın Olmak
Osmanlı fethinden sonra Pontos radikal bir değişime uğradı. Türk göçebelerini bölgeye yerleştiremeyen saray, Batum’dan Sürmene’ye, Rize ve Of’a kadar, kıyı bölgelerindeki Ortodoks halklarına yönelik zoraki bir İslamlaştırma politikası uygulamaya koyuldu. Zorla İslamlaştırma, diğer Hıristiyan halklar gibi Ermenilerin nüfuslarında kan kaybına en büyük etmenlerden biridir. 1915 sürecinde Pontos’ta Ermeni kadından söz etmek…
Yıkıntılar Arasında: Zabel Yesayan’nın 1909 Kilikya Katliamı Tanıklığı
1909 yılının Nisan ayında iki aşamada gerçekleşerek 30 bine yakın Ermeni’nin katledildiği[1] ancak sonrasında 24 Nisan 1915’in gölgesinde kalan 1915 Soykırımının provası niteliğindeki Kilikya Katliamlarının[2] tanığı olan, bu coğrafyanın cesaretli ve güçlü kadını Zabel Yesayan’ın[3], Marc Nichanian tarafından felaketin karşısına dikilen bir birinci şahıs anlatısı olarak nitelenen Yıkıntılar Arasında[4] adlı…
Mardin’de Katliamlar ve tehcir
Cephe ile alakası olmayan bu bölgeden gayretli bir şekilde asker toplanır ve tekâlifi harbiye marifetiyle de Hıristiyanların ekonomik gücü kırılmaya ve tüketilmeye çalışılır. Bu sırada idari görevlerde bulunan gayrimüslimler görevlerinden azledilirler. Bu gelişmeler Hıristiyanları derin endişelere sevk eder. Hıristiyan ahalinin endişelerini gidermek ve olağanüstü bir durumun olmadığını göstermek amacıyla İttihat…
Gomidas Vartabed’in Doktor ve Polis Raporları
Gomidas Vartabed’in Soykırım Sürecindeki Çankırı sürgününde bizzat karşılaştığı ve sonrasında vahşetten dolayı Ulusunun ölümüne şahit olan her duyarlı kişi gibi ruhunda derin yaralar açılarak[2] ruh durumu bozulmuştur. Buna ek olarak, sürgün dönüşünde, “dost”larının kendisine karşı davranışlarına da bir anlam veremeyince kendini kapatarak, Türkiye’deki “tedavi”ye cevap vermez.[3] Son olarak Ünlü doktor…