Peter Balakian’a 1998 PEN/ Albrand Ödülü’nü getiren ‘Kaderin Kara Köpeği’, Diyarbakır’dan Amerika’ya uzanan bir yolculuğu anlatıyor. Peter Balakian kitabı Kaderin Kara Köpeği’nde, kendi gelişme yolculuğu içinde, aile üyelerinin bir zincir oluşturarak umutlarını elden ele, kimsenin zarar veremeyeceği bir yere götürmesini anlatır. Kuşaklar boyu bir umudu, bir direnci ve bir kararlılığı,…
Yazar: Sait
TARİH VE TEKERRÜR ÜZERİNE BİR KATKI
Tarihçi dostumuz Ayşe Hür, bir tweet[1] dizisinde yerli yabancı birçok düşünürden yaptığı alıntılarla tarih ve tekerrür üzerine kısa ve özlü değerlendirmelerde bulunurken, şimdilerde adettendir “uzaktan” bir tarih dersidir: Sözü Heraklitos’la açar: Meşhur laftır: “Tarih tekerrür etmez.” Antik dönem filozofu Heraklitos’un “Aynı nehirde iki kez yıkanılmaz” önermesinden mülhem bu yargı, tarihsel…
Tarihe Düşülen Önemli Not
Arsen Yarman son kapsamlı çalışmasında[1] Ermenistan’ın Gözyaşı ve Sefaleti adlı Boğos Natanyan’ın adalet arayışına yönelik kitabı ile 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşından sonra imzalanan Berlin antlaşmasının 61. maddesine istinaden yapılacak reformlarla ilgili olarak Ermeni taşrasındaki durumun tesbit edilmesine yönelik olarak Osmanlının bilgi ve tasvibi ile bölgeye gönderilen rahiplerin (Sırvantsdyants ile Minasyan’ın) ve…
KİMLERE TAPINIYORDUNUZ [1]
Osmanlı İmparatorluğunu Almanya’nın yedeğinde savaşa sokarak 4 yılın sonunda yenilginin kesinleşmesiyle Talat Paşa hükûmeti 8 Ekim 1918 tarihinde istifa etmek zorunda kalmıştır. 30 Ekim 1918 de kayıtsız şartsız teslim olan İttihat ve Terakki Cemiyeti, 1 Kasım’da yapılan olağanüstü kongrede kendini feshederek Teceddüt Fırkasına dönüşmesinin akşamında İTC yönetiminin A takımı Enver,…
Refi’ Cevad’ın (Ulunay) Alemdar Gazetesi’ndeki Ermeni Soykırım Tarihine Not Düşen Makaleleri-3
“Ermenilere Karşı Yapılan Mezalimi Bizzat Gördük…” Mütareke döneminde Alemdar Gazetesinde, Mahkemelerdeki Tehcir ve Taktil davalarında görülen Ermenilere karşı işlenen insanlık dışı suçlara karşı duyarlı yazılar yazan Refi’ Cevad, doğaldır ki, karşıt gazeteler tarafından eleştiriye uğramaktadır. Eleştirilerin çoğunluğu da bu suçlara bulaşmış kesim tarafından yapılmaktadır. Bu eleştirilerin birçoğunun suçluların telaşını barındırdığını…
Ankara’da Soykırım 1918-19 Ermeni Basını Aravod
1918-19 yılları Osmanlı basını incelenirken İstanbul Ermeni basınının ayrıca değerlendirilmesi gerekir. Ancak, dönemin Ermeni basını bugüne kadar yeterince önem verilmemiş ve yeterince değerlendirilmemiştir. Ermeni basını savaş sonrasında Soykırımın işlendiği birçok yayınlar yapmış ve kamuoyuna önemli bilgiler vermiştir. Bu gazeteler, İttihatçıların duruşmalarına dair bilgiler yanında, Soykırım sürecinde Küçük Asya’nın bir çok bölgesinde…
Yok Edici ‘Varlık Vergisi’
“Varlık Vergisi” üzerinden 70 yıl geçti. Ancak kurbanlarının acıları dinmediği gibi, bu vergi ile ilgili çeşitli münasebetlerle savunmalar yapılmakta ve bu ırkçı vergi meşrulaştırılmaktadır. Bunlardan biri de Hasan Pulur’un konuya ilişkin yazısıdır. Bu konuda geniş bir literatür var, ancak bunlar oldukça zengin bilgiler taşımasına rağmen eksiktir. “Varlık Vergisi” arşivleri halen…
Refi’ Cevad’ın (Ulunay) Alemdar Gazetesi’ndeki Ermeni Soykırım Tarihine Not Düşen Makaleleri-2
Yazı serisinin ilkine konu olan Refi’ Cevad 20 Şubat 1919 günlü Arabanın Beygirleri nasıl İmiş? Başlıklı yazısı Yozgat Tehcir ve Taktili Davasının 7. Duruşma sonrasında kaleme alınmıştı. Seri yazının ikincisi olan 9 Nisan 1919 günlü Bir Müdafaa Karşısında başlıklı yazısı da yine bir Yozgat Tehcir ve Taktil Davasının Kemal Bey’in savunmasını[1]…
Refi’ Cevad’ın (Ulunay) Alemdar Gazetesi’ndeki Ermeni Soykırım Tarihine Not Düşen Makaleleri-1
İz Yayıncılık ünlü muhalif ve sürgün Refi’ Cevad Ulunay’ın yazılarından bir seçki yayınlandı. Seçki, yorumların dikkatle okunması şartıyla, Refi’ Cevad’ın günümüze taşınması bakımından önemli olmakla birlikte, bir çok eksiklikleri de bağrında taşımaktadır.[1] Bu yazılarda, önemli eksikliklerinin bir yönüne dikkat çekerek tamamlanmaya çalışılacaktır. Refi’ Cevad, Mütarekenin ardından dört yıllık sürgün dönüşü…
1894-96 Ermeni Katliamları ve Charmetant Raporu
Abdülhamid döneminde Ermenilere karşı gerçekleşen 1894-96 katliamları 1915 Soykırımının gölgesinde kalmaktadır. Bunun nedeni 20. Yüzyılın ilk büyük soykırımının boyutu ve vahşetinden kaynaklanmaktadır. Oysa 1894-96 katliamları ve ardında bıraktığı izler son derece derin ve önemlidir. Bunlardan birkaçını sayarsak: Bu katliamların arkasında kitlesel olarak Ermeniler İslam’a geçirilmişlerdir. Diyarbakır İngiliz konsolos Yardımcısı bu…